Η υπόμνηση της «καταγωγής» τους από την «κοσμοπολίτικη» Κνωσό, ως εργαλείο προβολής ατόμων ή ομάδων, στην περιφέρεια της Κρήτης κατά την Εποχή του Χαλκού. Μία ερμηνεία των αρχαιολογικών δεδομένων από τον ΥΜ ΙΙ-ΙΙΙ οικισμό στο Χόνδρο Βιάννου

Λευτέρης Πλάτων στο Κ. Μπουραζέλης, Β. Καραμανωλάκης, & Σ. Κατάκης, (επιμ.), Η μνήμη της κοινότητας και η διαχείρισή της (Αθήνα 2011): 91-111.

Από την εισαγωγή

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως, σε ολόκληρη την ιστορία της ανθρωπότητας, η καταγωγή μεμονωμένων ατόμων ή κοινωνικών ομάδων αποτέλεσε σημαντικό κριτήριο για την αξιολόγηση και κατάταξή τους, στο πλαίσο άτυπων – ή και τυπικών – κοινωνικών ιεραρχιών. Η συνειδητή προσπάθεια, όμως, εκ μέρους ατόμων ή κοινωνικών ομάδων, “υπόμνησης” της καταγωγής εμφανίζεται περισσότερο έντονη, είτε σε περιόδους υποβάθμισης των κοινωνικών διακρίσεων στο εσωτερικό κοινοτήτων, είτε σε περιστάσεις “εισόδου” και “αποδοχής” καινούριων ατόμων ή ομάδων σε παγιωμένες ιεραρχίες. Η θέση που θα χρησιμοποιηθεί ως δείγμα μελέτης στο παρόν άρθρο ανήκει χρονολογικά στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού και βρίσκεται στην  Κρήτη και, πιο συγκεκριμένα, στην επαρχία Βιάννου στο νοτιανατολικό τμήμα του σημερινού Νομού Ηρακλείου. Εδώ, κοντά στο χωριό Χόνδρος, που βρίσκεται σε ένα κατάφυτο οροπέδιο, λίγα μόλις χιλιόμετρα από τη νότια ακτογραμμή της Κρήτης, ερευνήθηκε τη δεκαετία του 1950 ένας μικρός οικισμός, πάνω σε ένα στενόμακρο, σαμαρωτό, ύψωμα, γνωστό στους ντόπιους με το τοπωνύμιο “Κεφάλι”.