Mainland Cosmopolitanism and the Rise of Personal Prestige: New Evidence from the Coastal Early Helladic Town of Helike, North-West Peloponnese, Greece
Dora Katsonopoulou & Stella Katsarou Annual of the British School at Athens 112 (2017): 1-32
Σε συστηματικές ανασκαφικές έρευνες που διεξήγαγε, από το 2000 και εξής, το Ερευνητικό Πρόγραμμα Αρχαίας Ελίκης στην πεδιάδα της Ελίκης στη νοτιοδυτική ακτή του Κορινθιακού κόλπου, στη ΒΔ Πελοπόννησο, ήρθαν στο φως, σε πολύ καλή κατάσταση διατήρησης, κατάλοιπα οικισμού που χρονολογείται στην ΠΕ ΙΙ και ΙΙΙ περίοδο. Κατά την ΠΕ ΙΙ ο οικισμός χαρακτηρίζεται από πυκνή οικιστική οργάνωση, η οποία υφίσταται ραγδαίες μεταβολές στην αρχή της ακόλουθης ΠΕ ΙΙΙ. Οι αλλαγές αυτές περιλαμβάνουν την αναδιοργάνωση του οικισμού βάσει ορθογωνισμένου χωροταξικού σχεδιασμού, καθώς και τη διαμόρφωση ενός μνημειώδους κτηρίου του τύπου “των Διαδρόμων”. Οι αρχιτεκτονικές καινοτομίες πιθανότατα συνδέονται με την ανάδυση νέας κοινωνικο-οικονομικής δομής, που χαρακτηρίζεται από πρωτοαστικά χαρακτηριστικά, όπως η συστηματοποίηση της τεχνολογικής εξειδίκευσης και η εγκαθίδρυση διοικητικού ελέγχου της πόλης, ο οποίος ταυτόχρονα επιτρέπει την ανάδυση του κύρους και της δύναμης ιδιωτικών θεσμών.
Σε ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο, η ακμή της Ελίκης κατά την ΠΕ ΙΙΙ διαφοροποιείται από την διάχυτη παρακμή των σύγχρονων οικισμών της ηπειρωτικής Ελλάδας, ενώ βρίσκει ομοιότητες με τα κέντρα του Αιγαίου, αν όχι και ακόμα ανατολικότερα. Εκτός από τις ομοιότητες στο επίπεδο της οικιστικής οργάνωσης, η ύπαρξη άμεσης επικοινωνίας της Ελίκης με μακρινούς θαλάσσιους προορισμούς τεκμηριώνεται από ένα εύρος εισαγμένων αντικειμένων, που υποδηλώνουν την προώθηση σχέσεων κύρους στο εσωτερικό της κοινωνίας της. Στα αντικείμενα αυτά, συγκαταλέγονται ένα εμβληματικό δέπας τύπου Τροίας/Ανατολίας, κοσμήματα από πολύτιμα μέταλλα με προέλευση από την ανατολή ή το βορρά, και οψιανός Μήλου, τα οποία εντάσσονται στο πλαίσιο υιοθέτησης μιας πολιτισμικής κοινής, που χαρακτηρίζεται από τη χρήση σημείων “των κεραμέων” και κυρίως από την υιοθέτηση συνηθειών συμποσιασμού. Σε αυτό το άρθρο, παρουσιάζουμε το εύρος των υλικών καταλοίπων που μαρτυρούν τη σφαίρα αυτών των επαφών και συζητούμε τη σχέση των κοσμοπολίτικων χαρακτηριστικών με την ανάδυση δυνάμεων κύρους στο πρωτοαστικό κέντρο της Ελίκης κατά την πρώιμη ΠΕ ΙΙΙ.
Σχόλια
Παρακαλούμε τα σχόλιά σας να είναι στα Ελληνικά (πάντα με ελληνικούς χαρακτήρες) ή στα Αγγλικά. Αποφύγετε τα κεφαλαία γράμματα. Ο Αιγεύς διατηρεί το δικαίωμα να διαγράφει εκτός θέματος, προσβλητικά, ανώνυμα σχόλια ή κείμενα σε greeklish.