Το ιστορικό περιεχόμενο της προϊστορίας
Γιώργος Χ. Χουρμουζιάδης Ανάσκαμμα 6 (2013): 79-92.
Από την εισαγωγή
Αν δεχτούμε, λοιπόν, έστω και συμβατικά, ότι αρχαιολογία σημαίνει μελέτη των κοινωνιών του παρελθόντος και του περιβάλλοντός τους, μέσω της συστηματικής συγκέντρωσης και ανάλυσης ευρημάτων, πρέπει να δεχτούμε με την ίδια λογική ότι η Προϊστορική Αρχαιολογία, συλλέγει, καταγράφει, ταξινομεί και αναλύει τα αρχαιολογικά πράγματα, τις αρχαιολογικές μαρτυρίες, δηλαδή, που κατασκεύασαν και χρησιμοποίησαν άνθρωποι πριν από χιλιάδες χρόνια για να αναδείξει με ποιον τρόπο μέσω αυτών των πραγμάτων και των μαρτυριών αντικειμενοποιείται ο άνθρωπος της Προϊστορίας. Το πρόβλημα όμως ή έστω απλώς το θέμα δεν είναι με τι ασχολείται η «Προϊστορική Αρχαιολογία», αλλά τι είναι η Προϊστορία. Μια απλή, εγκυκλοπαιδικού χαρακτήρα απάντηση μας λέει πως «Προϊστορία» είναι μια χρονική περίοδος για την οποία δεν έχουμε γραπτές μαρτυρίες. Οι άνθρωποι δηλαδή που έζησαν σ’ αυτή τη χρονική περίοδο δεν ήξεραν να «γράφουν» και γι’ αυτό δεν μας άφησαν «γραμμένες» εντυπώσεις, σχόλια ή γενικά παρατηρήσεις για την εποχή τους, για τη ζωή τους, τη σκέψη τους, τα προβλήματά τους, για όσα τέλος πάντων αποτελούσαν το περιεχόμενο της δικής τους εποχής. Όπως έκαναν και κάνουν οι άνθρωποι των άλλων εποχών και δίνουν, με τον τρόπο αυτό, τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για να γραφεί η ιστορία τους, με όποιον τρόπο κι αν γράφεται αυτή. Μια τέτοια απάντηση όμως δεν είναι πέρα για πέρα σωστή. Γιατί αυτό μονάχα είναι η Προϊστορία; Μια εποχή για την οποία δεν έχουμε γραπτές πληροφορίες; Κι όλα αυτά που μας άφησαν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης: Τα εργαλεία, τα σκεύη, τα κατάλοιπα της τροφής τους, τα ερείπια των σπιτιών τους δεν είναι πληροφορίες; Δεν είναι κι αυτά, με τον τρόπο τους, αδιαμφισβήτητα στοιχεία αντικειμενοποίησης του ανθρώπου; Δεν είναι «κείμενα» που μιλάνε για τη ζωή της εποχής εκείνης για ό,τι την αποτελούσε, της έδινε μορφή και κίνηση; Σχετικό και πολύ χαρακτηριστικό είναι αυτό που έχει γραφεί: «…χωρίς τα πράγματα -τον υλικό πολιτισμό με άλλα λόγια- δεν θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς ούτε να γνωρίσουμε τους εαυτούς μας. Ο υλικός πολιτισμός δεν χωρίζεται από τον πολιτισμό και την ανθρώπινη κοινωνία».
Σχόλια
Παρακαλούμε τα σχόλιά σας να είναι στα Ελληνικά (πάντα με ελληνικούς χαρακτήρες) ή στα Αγγλικά. Αποφύγετε τα κεφαλαία γράμματα. Ο Αιγεύς διατηρεί το δικαίωμα να διαγράφει εκτός θέματος, προσβλητικά, ανώνυμα σχόλια ή κείμενα σε greeklish.