Μυκηναϊκό νεκροταφείο Μιτόπολης Αχαΐας

Γιούλικα Χριστακοπούλου

Πόλη: Πάτρα

Έτος: 2010

Εκδότης: Εταιρεία Μελετών Μυκηναϊκής Αχαΐας

Σειρά: Φαίδιμος 2

Περιγραφή: Μαλακό εξώφυλλο, 162 σ., 79 ασπρόμαυρες φωτογραφίες, 1 χάρτης, 1 τοπογραφικό διάγραμμα, 24x17εκ.

Περίληψη

Το μυκηναϊκό νεκροταφείο βρίσκεται στη θέση Καραγιάννη, στα χαμηλά πρανή του Μιτοπολιάνικου βουνού ή αλλιώς Κομποβουνίου του Δήμου Ωλενίας, απ΄ όπου μπορεί κανείς να ελέγξει όλη τη ΒΔ πεδινή έκταση της Αχαΐας καθώς και τον Πατραϊκό κόλπο.  Ιδιαίτερη σημασία έχει η εξάρτηση του αρχαιολογικού χώρου της Μιτόπολης από το Τείχος Δυμαίων, για το οποίο ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι ήταν το διοικητικό κέντρο ή ο ναύσταθμος των μυκηναϊκών εγκαταστάσεων της επαρχίας Πατρών. Στη δικαιοδοσία του Τείχους Δυμαίων ανήκαν προφανώς και άλλες γνωστές μυκηναϊκές θέσεις της ευρύτερης περιοχής των Πατρών που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από τη Μιτόπολη και συγκεκριμένα στις ανατολικές απολήξεις του Παναχαϊκού, τέτοιες όπως είναι  ενδεικτικά η Χαλανδρίτσα, το Ελαιοχώρι, ο Καταρράκτης κ. ά. Πρώτη αναφορά όσον αφορά στην ύπαρξη αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή γίνεται από το Ν. Κυπαρίσση το 1929 ο οποίος αναφέρει και την ύπαρξη «τειχών και φρουρίου» πάνω στον ένα από τους «τρεις αυτοτελείς λόφους», στον οποίο είναι κτισμένο το χωριό.

Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής που πραγματοποιήθηκε το 1996 ερευνήθηκαν επτά (7) θαλαμοειδείς τάφοι που είναι λαξευμένοι στο σαθρό μαργαρικό πέτρωμα της περιοχής. Εξαιτίας της μεγάλης επίχωσης και της πλούσιας φυτικής βλάστησης που το καλύπτει, η ακριβής έκταση του νεκροταφείου δε διαπιστώθηκε, τα μέχρι σήμερα, όμως, στοιχεία, συνηγορούν σε μια πιθανή κάλυψη έκτασης 25 στρεμμάτων, στο ΒΑ τμήμα της οποίας βρίσκονται και οι τάφοι που ερευνήθηκαν.

Ο αριθμός των ήδη ανεσκαμμένων τάφων και των κτερισμάτων τους σε συνδυασμό με την αρχιτεκτονική και το είδος των ευρημάτων που προήλθαν από αυτούς, αποτελεί ένα μικρό αλλά σοβαρό δείγμα που αφορά στον προσδιορισμό της μυκηναϊκής παρουσίας στη Μιτόπολη. Επιπλέον, η γεωγραφική σπουδαιότητα του χώρου καθώς βρίσκεται στην καρδιά της πεδινής Δυμαίας χώρας, οι εμπορικές επαφές ή άλλου είδους σχέσεις που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν έχοντας υπόψη μερικά από τα μέχρι σήμερα ευρεθέντα αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένου και του γεγονότος ότι το νεκροταφείο εντάσσεται στην ομάδα των νεκροταφείων της Αχαΐας που περιλαμβάνουν ταφές πολεμιστών με ξίφος, συνάδουν στην παρουσία μιας εγκατάστασης που αναπτύχθηκε και έπαιξε τον δικό της ρόλο κατά τη διάρκεια της Μυκηναϊκής Κοινής και της ΥΕ ΙΙΙΓ περιόδου.

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ [6]
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ [11]
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ – ΣΧΕΔΙΩΝ [25]

Α. ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ – Η ΘΕΣΗ [27]

Β. ΟΙ ΤΑΦΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ [29]
Τάφος 1 [30]
Τα κτερίσματα [35]
Τάφος 2 [50]
Τα κτερίσματα [52]
Τάφος 3 [58]
Τα κτερίσματα [61]
Τάφος 4 [73]
Τα κτερίσματα [74]
Τάφος 5 [82]
Τα κτερίσματα [84]
Τάφος 6 [97]
Τα κτερίσματα [100]
Τάφος 7 [107]
Τα κτερίσματα [109]

Γ. ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ [115]

Γ.I. ΚΕΡΑΜΕΙΚΗ – ΤΑ ΣΧΗΜΑΤΑ [115]
Γ.I.1. Ψευδόστομοι αμφορείς [115]
Γ.I.2. Σύνθετα αγγεία [119]
Γ.I.3. Άωτο πιθάριο [120]
Γ.I.4. Αλάβαστρα [120]
Γ.I.5. Κυλινδρικά αλάβαστρα [121]
Γ.I.6. Αλάβαστρο με αποφύσεις [122]
Γ.I.7. Αβαθή κυάθια με δακτυλιόσχημη λαβή [122]
Γ.I.8. Δίωτη φλάσκη [123]
Γ.I.9. Κάλαθος με προχοή [124]
Γ.I.10. Προχοΐσκες [124]
Γ.I.11. Λήκυθοι – Ληκύθια [125]
Γ.I.12. Αμφορίσκοι [125]
Γ.I.13. Πιθαμφορίσκοι [126]
Γ.I.14. Αμφορείς [128]
Γ.I.15. Όστρακα υψίποδα κρατήρα με κάθετες  λαβές [129]
Γ.I.16. Πώμα [130]

Γ.Ι.Α ΕΙΔΩΛΙΑ [130]

Γ.ΙΙ ΟΠΛΑ [131]
Γ.II.1. Αιχμές δοράτων [131]
Γ.II.2. Σαυρωτήρας [131]
Γ.II.3. Εγχειρίδιο [133]
Γ.II.4. Αιχμή βέλους [134]
Γ II.5. Κράνη [134]

Γ.III. ΕΙΔΗ  – ΥΛΙΚΑ ΚΑΛΛΩΠΙΣΜΟΥ [135]
Γ.III.1. Ξυράφια [135]
Γ.III.2. Τριχολαβίδες [135]
Γ.III.3. Μαχαιρίδια καλλωπισμού [136]
Γ.III.4. Κρητίς [136]

Γ.IV. ΕΡΓΑΛΕΙΑ [137]
Γ.IV 1. Μαχαίρια [137]
Γ.IV 2. Οπέας [137]

Γ.V. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΣ [138]
Γ.V.1. Κομβία [138]
Γ.V.2. Περόνη [140]

Γ.VI. ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ [140]
Γ.VI.1. Χάνδρες – Περιδέραια – Φυλακτά [140]
Γ.VI.2. Δακτύλιος [142]

Γ.VII. ΔΙΑΦΟΡΑ [143]
Γ.VII. 1. Σφραγίδες [143]

Δ. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ [144]

Ε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ [153]

ΠΕΡΙΛΗΨΗ – SUMMARY [157]

ΣΤ. ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΜΙΤΟΠΟΛΗΣ [161]