Το τοπίο στις προϊστορικές τοιχογραφίες. Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειος (1700-1300 π.Χ.)

Παντελής Χ. Κομνηνός

Πόλη: Θεσσαλονίκη

Έτος: 2010

Εκδότης: Αντ. Σταμούλης

Περιγραφή: Σκληρό εξώφυλλο, 382 σ., 22 έγχρωμοι πίνακες, 127 ασρόμαυρες εικόνες, 25×18 εκ.

Περίληψη

Οι τοιχογραφίες έκαναν ξαφνικά την εμφάνισή τους στο Αιγαίο κατά τη Νεοανακτορική περίοδο και ως τάση ήταν πλήρως διαμορφωμένη, χωρίς φαινομενικά να έχει ένα προκαταρκτικό στάδιο. Ωστόσο, τα ίχνη της εξέλιξης αυτής μπορούν να ανιχνευτούν σε άλλα μέσα της εικονογραφίας και όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά και γύρω από αυτό κατά τη διάρκεια της 2ης χιλιετίας π.Χ. Από την εποχή του Arthur Evans ως τους σημερινούς μελετητές της αιγαιακής εικονογραφίας κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, πολλοί προσπάθησαν να ερμηνεύσουν τις επιλογές των ανθρώπων του Αιγαίου και συχνά να τις συσχετίσουν με αυτές των λαών της Ανατολικής Μεσογείου. Το βιβλίο εστιάζει στην αποτύπωση του  περιβάλλοντος στην αιγαιακή εικονογραφία και στο πως μετουσιώνεται σε τοπίο. Διερευνά όψεις του τοπίου που βιώνουν οι άνθρωποι στην ανατολική Μεσόγειο, καθώς και τον τρόπο που επιδρά η ιδεολογία και ο συμβολισμός στην αποτύπωση αυτή, Εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα για τα εθνοτικά τοπία που «έχτιζαν» οι άνθρωποι αυτοί, τις ταυτότητες που συγκροτούσαν και συνακόλουθα τον αυτό-προσδιοτισμό της θέσης τους μέσα στον κόσμο της Εποχής του Χαλκού.

Περιεχόμενα

Κατάλογος  εγχρώμων πινάκων [Α-13]

Κατάλογος εικόνων [Α-15]

Συντομογραφίες [Α-23]

Πρόλογος [Α-27]

Εισαγωγή [Α-29]

Κεφάλαιο 1: Τοπίο και περιβάλλον: H βίωσή τους ως σύλληψη και ως πρακτική [1]

1. Το τοπίο στην αρχαιολογική σκέψη [1]

2. Το τοπίο ως ιδεατή σύλληψη [9]

3. Η έννοια του χρόνου και το τοπίο [15]

4. Η τοιχογραφία ως εικονογραφικό σύνολο [19]

Κεφάλαιο 2: To περιβάλλον του Αιγαίου άλλοτε και τώρα [23]

Κεφάλαιο 3: Τοπίο και αιγαιακές τοιχογραφίες [34]

1. Μελέτες στις αιγαιακές τοιχογραφίες: προσπάθειες και ερμηνείες [34]

2. Η εικονογραφία του τοπίου σε άλλα μέσα του υλικού πολιτισμού: οι απαρχές

3. Κατάλογος τοιχογραφιών [55]

Κεφάλαιο 4: Οι κυριότερες τοιχογραφικές παραστάσεις στη Μινωική Κρήτη και τον ευρύτερο περιβάλλοντα αιγαιακό χώρο [77]

1. Η αποτύπωση της φύσης στη Μινωική Κρήτη [77]

2. Οι τοιχογραφικές συνθέσεις του Ακρωτηρίου [109]

3. Η απεικόνιση της φύσης στη μεγάλη ζωγραφική των Κυκλάδων [139]

4. Οι τοιχογραφίες στην ηπειρωτική Ελλάδα [143]

Κεφάλαιο 5: H σχέση των εικονογραφικών προγραμμάτων με τη φύση [158]

1. Η σύμβαση στην απόδοση των μορφών – υβρίδια [160]

2. Ο ρόλος των κυριοτέρων εικονιστικών μονάδων [182]

Κεφάλαιο 6: To φυσικό περιβάλλον ως στοιχείο βίωσης του τοπίου διαμέσου της «τέχνης» [202]

1. Η οικονομική και κοινωτική διάσταση της εικονογραφίας του τοπίου [202]

2. Συμβολισμός και αιγαιακό τοπίο [205]

3. Η διαμόρφωση των εθνοτικών τοπίων [211]

4. Η αιγυπτιακή εικονογραφία και η σχέση της με το Αιγαίο [224]

5. Εθνοτικά τοπία και Αιγαίο [235]

Συμπεράσματα – συζήτηση [244]

Αντί επιλόγου [292]

Βιβλιογραφία [294]

Εικόνες [316]