Αρχαιολογία και ευρωπαϊκή νεωτερικότητα. Παράγοντας και καταναλώνοντας τους «Μινωίτες»

Edited by Y. Hamilakis & N. Momigliano

City: Athens

Year: 2010

Publisher: Eikostos Protos (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου)

Description: Paperback, 382 p., b/w ill., tables, 24x17 cm

Abstract (in Greek)

[The book is a Greek translation of Archaeology and European Modernity: Producing and Consuming the ‘Minoans’, Padua: Ausilio, Bottega d’Erasmo, 2006.]

Ο τόμος αυτός διερευνά ζητήματα τόσο της παραγωγής όσο και της κατανάλωσης του «μινωικού» παρελθόντος. Εξετάζονται η πρόσληψη και διαχείριση των «Μινωιτών» σήμερα σε διάφορα πεδία (από τη δόμηση τοπικών ταυτοτήτων μέχρι τη φροϋδική ψυχανάλυση, από τις εικαστικές τέχνες και τη λογοτεχνία μέχρι την παιδαγωγική). Συμβάλλοντας στις τρέχουσες συζητήσεις σχετικά με την αρχαιολογία και την ευρωπαϊκή νεωτερικότητα, ο παρών τόμος θέτει ερωτήματα όπως:

• Πώς το «μινωικό» παρελθόν διαμορφώθηκε από την ευρωπαϊκή νεωτερικότητα και από τις δεδομένες ιστορικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες;
• Πώς η παραγωγή της «μινωικής» αρχαιολογίας επηρεάζει αλλά και επηρεάζεται από τον τουρισμό και τα ΜΜΕ;
• Πώς η πολιτική οικονομία των αρχαιολογικών πρακτικών διαμορφώνει ερμηνείες, αναπαραστάσεις και οικειοποιήσεις του «μινωικού» παρελθόντος;
• Πώς το «μινωικό» παρελθόν έχει γίνει αντικείμενο οικειοποίησης στη διαπραγμάτευση τοπικών, εθνικών και υπερ-εθνικών ταυτοτήτων, και πώς έχει χρησιμοποιηθεί για τη νομιμοποίηση σημερινών επιδιώξεων;

Μετά από έναν αιώνα «μινωικής» ακαδημαϊκής έρευνας τέτοια ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν και να κινήσουν το ενδιαφέρον των ασχολούμενων με την αιγαιακή προϊστορία και αρχαιολογία, ιδίως σε ό,τι αφορά την καθίδρυση της δυτικής αρχαιολογίας ως έργου της νεωτερικότητας. Επιπλέον, η ενασχόληση με αυτά τα ζητήματα μπορεί να συμβάλει σε κρίσιμες εν εξελίξει συζητήσεις σε αρκετά γνωστικά πεδία πέραν της αρχαιο-λογίας (π.χ. ιστορία, ανθρωπολογία, μουσειακές και πολιτισμικές σπουδές) και σε θεματικές όπως η κοινωνικο-πολιτική διάσταση του παρελθόντος, ο ρόλος του υλικού πολιτισμού στη δόμηση ταυτοτήτων, η εμπλοκή της κοινωνικοϊστορικής έρευνας με τον εθνικισμό, την αποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό, η θέση των υλικών καταλοίπων του παρελθόντος στη λαϊκή κουλτούρα, και η πολιτική οικονομία στις επιστημονικές πρακτικές.

Contents

Πρόλογος και ευχαριστίες

Συντελεστές

Χρονολόγηση των μινωικών περιόδων

Ι. Εισαγωγή

Γιάννης Χαμηλάκης & Nicoletta Momigliano, ‘Αρχαιολογία και ευρωπαϊκή νεωτερικότητα: ιστορίες από τα σύνορα’ [27-43].

ΙΙ. Το παρόν στο παρελθον: παράγοντας τους «Μινωίτες»

Φίλιππος Κάραμποτ, ‘Μια χώρα σε «κατάσταση πλήρους ένδειας» που υπέφερε κάτω από ένα «ατυχές καθεστώς»: η Κρήτη στο γύρισμα του 20ού αιώνα (1898-1906)’ [47-67].

James Whitley, ‘Οι Μινωίτες – μία ουαλική επινόηση; Μία άποψη από την ανατολική Κρήτη’ [69-87].

C.E. Morris, ‘Από τις ιδεολογίες της μητρότητας στη «συλλογή Μητέρων-Θεών»’ [89-103].

Philip Duke, ‘Η Κνωσός ως μνημείο, τελετουργικό και μεταφορά’ [105-119].

Kenneth Lapatin, ‘Κατασκευάζοντας το μινωικό παρελθόν’ [121-144].

Andrew Sherratt, ‘Η Κρήτη, η Ελλάδα και η Ανατολή στη σκέψη του Gordon Childe (με ένα παράρτημα για τους Toynbee και Spengler: η μεταθανάτια ζωή των Μινωιτών στη διανοητική ιστορία της Ευρώπης)’ [145-172].

Lena Sjögren, ‘Επίδοξοι Μινωίτες: η νεκρανάσταση των μινωικών επιδράσεων στη σκανδιναβική αρχαιολογία’ [173-194].

ΙΙΙ. Το παρελθόν στο παρόν: Καταναλώνοντας τους ‘Μινωίτες’

Γιάννης Χαμηλάκης, ‘Το αποικιακό, το εθνικό και το τοπικό: κληρονομιές του «μινωικού» παρελθόντος’ [197-221].

Εσθήρ Σολομών, ‘Κνωσός: κοινωνικές χρήσεις ενός μνημειακού τοπίου’ [223-248].

Roderick Beaton, ‘Οι Μινωίτες στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία’ [249-267].

David Roessel, ‘Κεφάτοι εξωστρεφείς τύποι και αιμοδιψείς τύραννοι: Μινωίτες και Μυκηναίοι στην αγγλόφωνη λογοτεχνία μετά από τους Evans και Schliemann’ [269-284].

Cathy Gere, ‘Κρητική ψυχανάλυση και φροϋδική αρχαιολογία: η μινωική ανάλυση της H.D. με τον Freud το 1933’ [285-300].

Fritz Blakolmer, ‘Οι τέχνες της Κρήτης την Εποχή του Χαλκού και το ευρωπαϊκό Μοντέρνο στυλ: απεικάσματα και διαμόρφωση διαφορετικών ταυτοτήτων’ [301-329].

Vincenzo La Rosa & Pietro Militello, ‘Η μινωική Κρήτη στην ιταλική κουλτούρα του 20ού αιώνα’ [331-355].

Άννα Σημανδηράκη, ‘Η «μινωική» εμπειρία των μαθητών στην Κρήτη’ [357-378].

Κατάλογος εικόνων