Εικόνα και αρχαιολογία. Η περίπτωση της προϊστορικής αρχιτεκτονικής. Μέρος Α΄

Γιώργος Βαβουρανάκης

City: Athens

Year: 2015

Publisher: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών

Description: Digital edition, 260 p., numerous b/w and colour figures

Abstract (in Greek)

Το παρόν βιβλίο εξετάζει την παρουσία των αρχιτεκτονικών απεικονίσεων στις αρχαιολογικές δημοσιεύσεις προϊστορικών θέσεων στο Αιγαίο από την εποχή των πρωτοπόρων της έρευνας, όπως ο Heinrich Schliemann, ο Χρήστος Τσούντας και ο Arthur Evans, όταν τα σχέδια εν μέρει υποκαθιστούσαν και τις φωτογραφίες στις δημοσιεύσεις ανασκαφών, μέχρι και τις σύγχρονες ανασκαφές, οι οποίες διεξάγονται με την εκτενή χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, με αποτέλεσμα την εύκολη και γρήγορη παραγωγή πολλών εικόνων. Αυτή η ιστορική αναδρομή στοχεύει στην ανάδειξη της συμβολής των αρχιτεκτονικών απεικονίσεων στον τρόπο που κατανοούνται τα προϊστορικά μνημεία του Αιγαίου σήμερα. Θα υποστηριχθεί ότι οι απεικονίσεις αυτές είναι κάτι παραπάνω από απλές οπτικοποιήσεις των αποτελεσμάτων των ανασκαφικών ερευνών. Αντίθετα αποτελούν μεθοδολογικά εργαλεία στα χέρια των αρχαιολόγων και επηρεάζουν τον τρόπο μελέτης της προϊστορικής αρχιτεκτονικής, διότι αποτελούν προϊόντα του ευρύτερου επιστημολογικού, δηλαδή θεωρητικού, μεθοδολογικού, ερμηνευτικού, τεχνικού, αλλά και ιστορικοκοινωνικού πλαισίου των αρχαιολόγων που τα έχουν συμπεριλάβει στα δημοσιεύματά τους. Επομένως η ιστορική αναδρομή στη χρήση εικόνων δεν έχει καταγραφικό χαρακτήρα μόνο. Ουσιαστικά αποτελεί μια γενεαλογία της προϊστορικής αρχαιολογικής έρευνας στο Αιγαίο, διότι προσπαθεί να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκε ο τρόπος εργασίας των αρχαιολόγων μέσα από τη χρήση των εικόνων.

Read the whole book: https://repository.kallipos.gr/handle/11419/5178

Contents

Ευρετήριο [7]
Πίνακας συντομεύσεων – Ακρωνύμια [15]
Πρόλογος [16]

Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή [18]
Βιβλιογραφία [25]

Κεφάλαιο 2. Η εικόνα στην αρχαιολογική έρευνα [27]
1. Εισαγωγή [27]
2. Από τον Stuart Piggott στη νέα αρχαιολογία [28]
3. Η μεταδιαδικαστική κριτική [32]
4. Η ψηφιακή αρχαιολογία [35]
5. Εικόνες και αρχαιολογικός λόγος: κενά και πιθανές κατευθύνσεις της έρευνας [43]
6. Η συνεξέταση συμβατικών και ψηφιακών εικόνων [45]
Βιβλιογραφία [47]
Κριτήρια αξιολόγησης [50]

Κεφάλαιο 3. Εικόνα και Λόγος [52]
1. Εισαγωγή [52]
2. Εικόνα και ανθρώπινη αντίληψη [52]
3. Εικόνα και γλώσσα [60]
4. Οι αρχαιολογικές εικόνες [64]
Βιβλιογραφία [69]
Κριτήρια αξιολόγησης [73]

Κεφάλαιο 4. Η εξέταση των αρχιτεκτονικών σχεδίων και των ψηφιακών εικόνων [74]
1. Εισαγωγή [74]
2. Εικόνα και κοινό: η σημασία των τελικών δημοσιεύσεων [75]
3. Οι κυριότεροι τύποι σχεδίων και η κωδικοποίηση της πληροφορίας [75]
4. Η θέση των αρχιτεκτονικών σχεδίων και των ψηφιακών εικόνων στην τελική δημοσίευση [86]
5. Προς μια «γενεαλογία» της έρευνας για την προϊστορική αρχιτεκτονική στο Αιγαίο [89]
6. Η περιοδοποίηση των δημοσιεύσεων της αιγαιακής προϊστορίας [90]
Βιβλιογραφία [91]
Κριτήρια αξιολόγησης [92]

Κεφάλαιο 5. Η προδρομική περίοδος της προϊστορικής αρχαιολογίας στο Αιγαίο: Οι περιηγητές του 19ου αιώνα [94]
1. Εισαγωγή [94]
2. Η ενασχόληση με τα προϊστορικά μνημεία κατά την ύστερη Οθωμανοκρατία [95]
3. Η «αποστολή του Μοριά» [110]
4. Άλλες πρώιμες ερευνητικές ενασχολήσεις με τα προϊστορικά μνημεία [114]
5. Η αρχαιολογική δραστηριότητα μετά την Επανάσταση του 1821: οι όψιμοι περιηγητές [117]
6. Η αυγή της προϊστορικής αρχαιολογίας στην Ελλάδα: οι ανασκαφές στη Θηρασία [119]
7. Η μελέτη και η απεικόνιση των προϊστορικών μνημείων στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα [120]
Βιβλιογραφία [122]
Κριτήρια αξιολόγησης [125]

Κεφάλαιο 6. Οι πρωτοπόροι της αιγαιακής προϊστορίας [126]
1. Εισαγωγή [126]
2. Heinrich Schliemann [127]
3. Wilhelm Dörpfeld [131]
4. Χρήστος Τσούντας [138]
5. Sir Arthur Evans [144]
6. Η απεικόνιση της αρχιτεκτονικής κατά τη συγκρότηση της αιγαιακής προϊστορίας σε επιστημονικό πεδίο της αρχαιολογίας [165]
Βιβλιογραφία [166]
Κριτήρια αξιολόγησης [169]

Κεφάλαιο 7. Η αιγαιακή έρευνα από τα τέλη του 19ου έως και τα μέσα του 20ού αιώνα: εμπειρισμός, λιτότητα και σχηματικότητα [171]
1. Εισαγωγή [171]
2. Οι προϊστορικές έρευνες των Ελλήνων αρχαιολόγων: εμπειρισμός και εθνοκεντρισμός [174]
3. Η γερμανική προϊστορική έρευνα μεταξύ νεωτερικότητας και ομηρισμού [183]
4. Αμερικανικός κλασικισμός και εμπειρισμός [189]
5. Στη σκιά των Δελφών και της Δήλου: η γαλλική προϊστορική έρευνα [201]
6. Η ιταλική έμφαση στη στρωματογραφία και τις οικοδομικές φάσεις [216]
7. Οι πρώτες σουηδικές προϊστορικές έρευνες: από την αρχαιογνωσία του γραφείου στη σκανδιναβική μέθοδο πεδίου [226]
8. Στους αντίποδες του Evans: η βρετανική αντικλασική αρχαιολογική έρευνα πεδίου [233]
9. Τα αρχιτεκτονικά σχέδια των προϊστορικών ανασκαφών στο α΄ μισό του 20ού αιώνα: η επικράτηση του λιτού εμπειρισμού [250]
Βιβλιογραφία [253]
Κριτήρια αξιολόγησης [259]