ΕΛΟΥΘΙΑ ΧΑΡΙΣΤΗΙΟΝ. Το ιερό σπήλαιο της Ειλειθυίας στον Τσούτσουρο

Αθανασία Κάντα & Κωστής Δαβάρας (επιμέλεια)

Πόλη: Ηράκλειο

Έτος: 2011

Εκδότης: Οι συγγραφείς

Περιγραφή: Σκληρό εξώφυλλο, 197 σ., έγχρωμες και ασπρόμαυρες εικόνες στο κείμενο, 28,1x23,8 εκ.

Από την εισαγωγή

Το 2009 και ενώ στα πλαίσια της περάτωσης της μουσειολογικής μελέτης του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου επανεξετάζονταν γνωστά σύνολα ευρημάτων Μινωικών και Ελληνικών χρόνων για την ολοκλήρωση της επιλογής αντικειμένων κατάλληλων για την επανέκθεση, το προεδρείο και τα μέλη του Συλλόγου Ενεργών Πολιτών Αρκαλοχωρίου, με επίσκεψη του στην αν. προϊσταμένη του Μουσείου Ηρακλείου, πρότεινε τη χρηματοδότηση της έρευνας, καταγραφής και συντήρησης του υλικού των σπηλαίων Αρκαλοχωρίου και Ειλειθυίας στον Τσούτσουρο για την ανάδειξη του αρχαιολογικού πλούτου της περιοχής. Η πρόταση έγινε δεκτή. Μετά από τις σχετικές άδειες από την Αρχαιολογική Εταιρεία Αθηνών και την καθηγήτρια κ. Ναννώ Μαρινάτου για το σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου και από τον ανασκαφέα καθηγητή Κωστή Δαβάρα, με τη συνεργασία του καθηγητή Ελευθερίου Πλάτωνος για τον Τσούτσουρο, άρχισε η μελέτη του υλικού των δύο σπηλαίων. Θερμότατες ευχαριστίες οφείλονται για την προθυμία τους.

Στη συνέχεια η έρευνα του υλικού επικεντρώθηκε στο σπήλαιο της Ειλειθυίας. Η κεραμεική εντοπίσθηκε, πλύθηκε και άρχισε η συντήρησή της, καθώς και η συντήρηση των τέχνεργων που βρέθηκαν στο σπήλαιο. Σύντομα έγινε φανερό ότι η λατρεία του σπηλαίου είχε μεγάλη και εντελώς άγνωστη διαχρονία, αλλά και ότι μοναδικά αντικείμενα διαφόρων εποχών έδιναν νέα διάσταση στην κατανόηση των θρησκευτικών πεποιθήσεων της Αρχαίας Κρήτης. Αποφασίσθηκε λοιπόν η δημοσίευση του υλικού ως υποχρέωση του Μουσείου απέναντι στην έρευνα. Ο Λευτέρης Πλάτων παραχώρησε στο Σύλλογο Ενεργών Πολιτών Αρκαλοχωρίου φωτοαντίγραφα του ημερολογίου του πατέρα του, Νικολάου Πλάτωνος, τότε διευθυντή του Μουσείου Ηρακλείου και συνανασκαφέα του σπηλαίου μαζί με τον Κωστή Δαβάρα, ο οποίος επίσης παραχώρησε φωτοαντίγραφα του ημερολογίου του, αλλά και δέχθηκε να λάβει μέρος στη δημοσίευση και την επιμέλεια της έκδοσης.

Το πλήθος και η πολυπλοκότητα του υλικού του σπηλαίου της Ειλειθυίας απαιτούν εύλογο χρόνο μελέτης. Ωστόσο, το σημαντικό των ευρημάτων υποδεικνύει την ανάγκη μιας σύντομης παρουσίασης των κύριων στοιχείων του υλικού, με έμφαση σε άγνωστες πλευρές του.

Περιεχόμενα

Α. Κάντα & Κ. Δαβάρας, ‘Ευχαριστίες’ [4]

Χάρτης της Κρήτης [7]

Χρονολογικός πίνακας [8]

Α. Κάντα, ‘Εισαγωγή’ [10]

Α. Κάντα & Κ. Δαβάρας, ‘Η ιστορία της ανασκαφής και της έρευνας στο σπήλαιο’ [11]

Κ. Εμμ. Γκαλανάκη & Χ. Παπαδάκη, ‘Τοπογραφικό – ιστορικό σημείωμα’ [12-15]

Ε. Πλάτων, ‘Η ανασκαφή του σπηλαίου της Ινάτου (Τσούτσουρου)’ [16-21]

Π. Θέμελης, ‘Ειλειθυίας εγκώμιον’ [22-27]

Α. Κάντα, ‘Η λατρεία της Ειλειθυίας στο σπήλαιο του Τσούτσουρου’ [28-37]

Γ. Φλούδα, ‘Η θεά Ειλείθυια στις κνωσιακές πινακίδες Γραμμικής Β’ [38-41]

Μ. Perna, ‘Επιγραφή Γραμμικής γραφής Α από το σπήλαιο της Ειλειθυίας στην Ίνατο’ [42-43]

Α. Κάντα & Δ. Ζ. Κοντοπόδη, ‘Δείγματα της κεραμεικής του σπηλαίου’ [44-79]

I.  Μικρογραφικά αγγεία [48]
II. Κεραμεική Παλαιοανακτορικής -Νεοανακτορικής περιόδου [61]
III. Κεραμεική Υστερομινωικής ΙΙΙΓ – Υπομινωικής Περιόδου [66]
IV. Κεραμεική Γεωμετρικής – Ελληνιστικής Περιόδου [70]

Δ. Γρηγορόπουλος, ‘Κεραμεική της ρωμαϊκής περιόδου’ [80-83]

I.  Ρωμαϊκοί αμφορείς [80]
II. Ρωμαϊκοί λύχνοι [82]

Α. Κάντα, ‘Ειδώλια, ομοιώματα’ [84-148]

I. Ανθρωπόμορφα ειδώλια [89]
II. Ειδώλια ζώων [136]
III. Πήλινα ομοιώματα [141]

Α. Κάντα, ‘Διπλοί πέλεκεις’ [149-167]

Α. Κάντα, ‘Μικροαντικείμενα – κοσμήματα – χάλκινες φιάλες’ [155-167]

Α. Κάντα & Δ. Ζ. Κοντοπόδη, ‘Αιγυπτιακού τύπου αναθήματα στο σπήλαιο της Ειλειθυίας’ [168-170]

R. Wilkinson, ‘Τα αιγυπτιακού τύπου τέχνεργα’ [171-187]

Συντομογραφίες [188]

Βιβλιογραφία [189]