Η Ηπειρωτική Πολύχρωμη κεραμεική στην ηπειρωτική Ελλάδα και το Αιγαίο
Ηρώ Μαθιουδάκη Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας 2011

Περιγραφή: 2 τόμοι (Α4), 460 σελίδες συνολικά, 16 πίνακες, 30 σελίδες εικόνες και σχέδια κεραμεικής, 1 χάρτης
Χώρα: Ελλάδα
Επόπτης: Ν. Σγουρίτσα
Άλλοι επόπτες: Γ. Κορρές, Ε. Πλάτων
Εξεταστική επιτροπή: Ν. Σγουρίτσα, Γ. Κορρές, Ε. Πλάτων, Α. Χασιακού, Ε. Μαντζουράνη, Α. Γραμμένου, Γ. Παπαδάτος
Περίληψη
Η διατριβή αφορά σε έναν ιδιαίτερα εντυπωσιακό τύπο κεραμεικής, που φέρει διακόσμηση δύο –ή, σπανιότερα, τριών– χρωμάτων. Είναι ευρύτερα γνωστή ως «Αμαυρόχρωμη πολύχρωμη: Ηπειρωτική» και κάνει την εμφάνισή της στην αυγή της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Μέχρι σήμερα, η μελέτη δεν έχει προχωρήσει στη θεώρηση της “ηπειρωτικής πολύχρωμης” ως συνόλου λαμβάνοντας υπόψη αναλογίες συμφραζομένων σχετικών δειγμάτων από τον ηπειρωτικό χώρο και το Αιγαίο. Το έργο αυτό αποτελεί στόχο της παρούσας διατριβής. Η συμβολή της μελέτης είναι ουσιαστική στη χρονολόγηση κεραμεικών συνόλων επί τη βάσει “ηπειρωτικών πολύχρωμων” αγγείων. Η ασφαλής χρονολογική τοποθέτηση της “ηπειρωτικής πολύχρωμης” κεραμεικής επιβάλλεται από την παρουσία της σε σημαντικά σύνολα, όπως τους δύο μυκηναϊκούς ταφικούς Κύκλους και σχετίζεται με τη μακρά συζήτηση που αφορά στο διαχωρισμό των φάσεων της πρώιμης υστεροελλαδικής περιόδου. Έχει κατά καιρούς υποστηριχθεί η άποψη ότι η “ηπειρωτική πολύχρωμη” χρησιμεύει στην ασφαλή χρονολόγηση κεραμεικών συναφειών ως κατεξοχήν τύπος της πρώιμης υστεροελλαδικής εποχής. Η θέση αυτή τίθεται εδώ υπό εξέταση και τελικώς επιβεβαιώνεται. Ιδιαίτερη συμβολή αποτελεί ο επαναπροσδιορισμός του χρονολογικού πλαισίου της τελικής Μέσης και πρώιμης Ύστερης Εποχής του Χαλκού, εφόσον τύποι που θεωρούνταν πρωιμότεροι αποδεικνύονται τελικώς υστερότεροι με αποτέλεσμα τη “συρρίκνωση” της Μέσης και την ανάδειξη της τυπολογικής ποικιλίας της πρώιμης Ύστερης Εποχής του Χαλκού, της οποίας πυρήνα έκφρασης δεν αποτελεί πλέον η λεγόμενη πρώιμη μυκηναϊκή κεραμεική, αλλά πληθώρα άλλων κεραμεικών «ρυθμών» μεσοελλαδικής παράδοσης, έναν εκ των οποίων αποτελεί και η “ηπειρωτική πολύχρωμη” κεραμεική. Η παρούσα μελέτη παρέχει επίσης κατευθυντήριες γραμμές σε αντίστοιχες μελέτες κεραμεικών τύπων που ανήκουν στην ίδια ή άλλες περιόδους, π.χ. κεραμεική με μετοπική διακόσμηση, ανοικτή επί στιλπνού σκοτεινού κεραμεική και αιγινήτικη Ύστερη Αμαυρόχρωμη, και αποτελεί αφετηρία σκέψεων που αφορούν στον ορισμό, την παρουσίαση και ερμηνεία της ηπειρωτικής κεραμεικής. Σημαντική συμβολή στη μελλοντική έρευνα αποτελούν η χρήση θεωρητικών μοντέλων στην επίλυση προβλημάτων, οι κλασικές, ελαφρώς τροποποιημένες, κατευθύνσεις στην παρουσίαση, κατηγοριοποίηση και τεχνοτροπική ανάλυση του υλικού, ο συνδυασμός τυπολογίας και λεπτομερειακής καταγραφής αρχαιολογικών συναφειών ως κύριας μεθόδου χρονολόγησης.
Περιεχόμενα
ΤΟΜΟΣ 1
Εισαγωγή
Το θέμα [4]
Διάρθρωση [11]
Μεθοδολογία [14]
Τυπολογία
Ορισμός [18]
Τα μοτίβα [23]
Τα σχήματα [56]
Στοιχεία Τεχνολογίας [86]
Tυπολογικές συνάφειες
Άλλες κατηγορίες πολύχρωμης κεραμεικής [97]
Η σχέση με τη Μινυακή κεραμεική [106]
Χρονολόγηση
Εισαγωγή [110]
Ανάλυση αρχαιολογικών συναφειών [117]
Σύνοψη δεδομένων [171]
Θεωρητική προσέγγιση
Η γενική εικόνα [180]
Χρήση και λειτουργία [192]
ΤΟΜΟΣ 2
Κατάλογος
Εύτρηση [2]
Ορχομενός [17]
Κίρρα [27]
Ελάτεια [50]
Ελευσίνα [55]
Πλάσι [59]
Κολώνα Αίγινας [60]
Κοράκου [62]
Μυκήνες – Ταφικός Κύκλος Α [71]
Μυκήνες – Ταφικός Κύκλος Β [80]
Μυκήνες – Ακρόπολη [86]
Πρόσυμνα [87]
Λέρνα [90]
Τίρυνθα [98]
Άργος [107]
Ασίνη [111]
Αγ. Ειρήνη Κέας [114]
Ακρωτήρι Θήρας [122]
Φυλακωπή [127]
Συλλογή οστράκων Λεονάρδου (Ναύπλιο) [128]
Συλλογή οστράκων Αγγλικής Σχολής [140]
Συλλογή οστράκων Αμερικανικής Σχολής [149]
Πίνακες [157]
Φωτογραφίες και Σχέδια [181]
Σχόλια
Παρακαλούμε τα σχόλιά σας να είναι στα Ελληνικά (πάντα με ελληνικούς χαρακτήρες) ή στα Αγγλικά. Αποφύγετε τα κεφαλαία γράμματα. Ο Αιγεύς διατηρεί το δικαίωμα να διαγράφει εκτός θέματος, προσβλητικά, ανώνυμα σχόλια ή κείμενα σε greeklish.