Άνδρος. Ιερά της γεωμετρικής και αρχαϊκής εποχής

Χριστίνα Α. Τελεβάντου Στο Δ. Ι. Κυρτάτας, Λ. Παλαιοκρασσά-Κόπιτσα & Μ. Τιβέριος (επιμ.), Εύανδρος, τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι. Πολέμη (Άνδρος 2009): 51-111.

Περίληψη (από τη συνοπτική παρουσίαση του άρθρου)

Η Άνδρος, νησί μεγάλο και εύφορο, κυρίως όμως με γεωγραφική θέση ιδιαίτερα σημαντική από στρατηγική άποψη για θαλάσσια συγκοινωνία, αποτέλεσε διαχρονικά φυσικό χώρο για την ανάπτυξη μεγάλων οικισμών και πόλεων. Είναι γεγονός ότι η συγκυριακή, όπως πιστεύουμε, απουσία σημαντικών στοιχείων για τη Μυκηναϊκή Εποχή καθιστά, προς το παρόν, δύσκολο να κατανοηθεί η μετάβαση στη Γεωμετρική Εποχή. Κατά την τελευταία υπάρχει μεγάλη άνθηση στο νησί, καθώς με τα ως τώρα δεδομένα διαπιστώνεται αφενός δραστηριότητα τουλάχιστον από το τέλος του 10ου /αρχές 9ου αι. π.Χ. και αφετέρου ότι κατά το β’ μισό του 8ου αι. π.Χ. ακμάζουν στη δυτική ακτή δύο μεγάλες οχυρωμένες πόλεις, η Ζαγορά και η Υψηλή. Μάλιστα, η δεύτερη εμφανίζεται αρκετά ανθηρή σε όλη την Αρχαϊκή Εποχή (7ος-6ος αι. π.Χ.). Κατά τον 6ο αι. π.Χ. στην περιοχή της Παλαιόπολης είχε ήδη οργανωθεί η αρχαία πόλη της Άνδρου και στο λόφο του Φελλού φαίνεται να ξεκίνησε η συγκρότηση ενός οικισμού (κώμης) που αργότερα οχυρώθηκε. Επίσης σημαντικά ευρήματα μαρτυρούν δραστηριότητα την ίδια εποχή και σε άλλες περιοχές του νησιού (Άγιος Πέτρος, Σταυροπέδα).

Το άρθρο εστιάζει στα σημαντικότερα ιερά της Άνδρου κατά τη γεωμετρική και αρχαϊκή εποχή.