Στα ίχνη των τελευταίων κυνηγών και τροφοσυλλεκτών της Νοτιοανατολικής Μεσογείου

Νίκος Ευστρατίου & Δημήτρης Κυριακού Ανάσκαμμα 5 (2011): 53-74.

Από την εισαγωγή

Η αναζήτηση των πολλών χαμένων ή αδιόρατων –δυστυχώς ή ευτυχώς– κρίκων της ιστορικής εξέλιξης των πρώτων οργανωμένων κοινωνιών που εμφανίστηκαν στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου τα τελευταία 20.000 τουλάχιστον χρόνια παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για μια ιστορική-προϊστορική εξέλιξη που κινείται σε πολλά επίπεδα συμπεριφοράς, οργάνωσης, επιλογών και εκδηλώσεων (στο κοινωνικό, οικονομικό, τεχνολογικό, ιδεολογικό ή και ‘πολιτικό’ επίπεδο) αλλά και σε κλίμακες αναζήτησης διαφορετικών μεγεθών, προσωπικών, συλλογικών, φυλετικών, κοινοτικών κλπ.. Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι την αινιγματική αυτή ιστορική εξέλιξη της πρώιμης προϊστορίας της περιοχής δεν μπορεί παρά να την προσεγγίσει κανείς σχεδόν αποκλειστικά μέσα από την ‘αρχαιολογία’ της, μέσα από τα υλικά κατάλοιπα –την υλική μαρτυρία κάθε είδους– και την ερμηνεία τους, των φορέων της, των διακριτικών αλλά και των εμφανών πρωταγωνιστών της. Η αδυναμία τελικά συγγενών ανθρωπιστικών επιστημών, όπως η κοινωνική ανθρωπολογία, η ιστορία, η φιλοσοφία κλπ, να υπερβούν τα όρια του παρελθόντος χρόνου –τελικά απλά συνεισφέροντας (χωρίς καμία αμφιβολία ουσιαστικά) σε μια ‘α-χρονική’ κατανόηση και ερμηνευτική των δομών, των κοινωνικών φαινομένων, των συμπεριφορών και των επιλογών των προϊστορικών ομάδων– αφήνουν την αρχαιολογική έρευνα απελπιστικά μόνη να ‘ψηλαφίσει’ την ιστορική εξέλιξη. Μόνη, σε μια αναζήτηση που τη χαρακτηρίζει από τη μια μεριά η σχεδόν η εξιδανίκευση –αναγκαστική χωρίς αμφιβολία και συχνά καταναγκαστική– και μυθοποίηση των ιδιοτήτων του υλικού και από παραπέμπει, σημειολογικά ή πραγματικά. Συνδετικός κρίκος και των δυο εξακολουθεί  να παραμένει η επιλογή, η διαδικασία αλλά και το περιεχόμενο της επιτόπιας αρχαιολογικής έρευνας και της κάθε ‘περίπτωσης έρευνας’ (case study).

Διαβάστε το άρθρο